“Livemuziek verzacht de pijn op intensieve zorgen”

Hoe verzacht je het leed van een lange opname op intensieve zorgen? Verpleegkundige Willem Wittenberg zag de sleutel in de helende kracht van muziek. “Sommige patiënten zijn tot niets meer in staat, maar we zien aan hun ogen, gezicht of ademhaling dat het deugd doet.”

"Mijn vader kreeg in 2017 een hersenbloeding. Op onze vragen of stemmen reageerde hij niet. Mijn broer en ik hebben aan zijn bed livemuziek gespeeld. Mijn broer gitaar, ik dwarsfluit. Mijn vader reageerde meteen, je zag het aan zijn gezicht en ademhaling. Zo zag ik met mijn eigen ogen hoe sterk de kracht van muziek is."


"Ik ben zelf verpleegkundige op de intensieve zorg van het brandwondencentrum in het militaire hospitaal van Neder-Over-Heembeek. Een opname op intensive care is fysiek en mentaal heel zwaar. Sommige patiënten hebben daarna last van het post intensive care syndrome."

Een opname op intensive care is fysiek en mentaal heel zwaar. Sommige patiënten hebben daarna last van het post intensive care syndrome.
Willem

“Muziek gaf mijn vader op zijn ziekenbed veel vreugde. Hetzelfde wilde ik aan mijn patiënten geven. Zo is het idee ontstaan om livemuziek te brengen aan het bed van de patiënt op de intensieve zorg. Samen met psycholoog Bo Van Den Bulcke ben ik MusIC vzw gestart.”


“Elke week spelen onze muzikanten in het UZ Gent én het Militair Hospitaal in Neder-over-Heembeek. Met livemuziek brengen we iets naar de patiënt dat niets te maken heeft met verzorging of pijn. Een positieve ervaring. Zelf noemen we dat “het humaniseren van de zorg”. Het maakt de fysieke en emotionele tol van een verblijf op intensieve een beetje draaglijker.”

We spreken van een muziekinterventie, niet van concert. Omdat het live is kunnen de muzikanten inspelen op de patiënten.
Willem

We spreken van een muziekinterventie, niet van concert. Omdat het live is kunnen de muzikanten de reacties van de patiënten waarnemen, zodat ze de toon en het tempo van de muziek kunnen aanpassen. We spelen op maat van de patiënt: jazz, klassiek, folk of rock.”


Vaak komen we een paar keer terug bij patiënten. Mensen leven op van onze komst, ze kijken er naar uit. De reacties zijn heel uiteenlopend. Ze worden rustiger of kalmer, sommige patiënten fleuren op en geven het ritme aan, anderen zijn emotioneel en ontroerd.


Eén keer brachten we een stuk uit de opera Carmen. De patiënt begon zelf ook mee te zingen. Bleek dat zij zelf ooit dat stuk had gezongen op het podium!

Voor veel patiënten helpt zo’n muzikaal intermezzo om de pijn draaglijker te maken.
Willem

We zijn een heel eclectische groep muzikanten: klassiek geschoold, straatmuzikanten, jazzmuzikanten en operazangers. Momenteel willen we ons team van muzikanten uitbreiden. We zijn op zoek naar muziektherapeuten en muzikanten. De enige voorwaarde is dat je een partituur kan lezen.


Voor veel patiënten is het een welgekomen intermezzo dat de pijn toch een beetje verzacht. Sommige patiënten kunnen niets meer, maar we zien aan hun ogen dat het deugd doet. Ze voelen zich even weg van de intensieve, even op een veilige plek. Dat draagt bij aan het helingsproces, zowel tijdens het verblijf op intensieve zorg als nadien."


Ben jij een muzikant? Hoor jij de lokroep? Check hier de oproep van MusIC vzw voor De Warmste Week.


(De foto's in het artikel zijn genomen voor Covid-19 in het land was.)